Sum Erasmi

Erasmus had zelf ruim 400 boeken in eigen bezit. Zo'n 25 daarvan zijn bewaard gebleven.

Geen instelling in de wereld bezit meer exemplaren uit Erasmus' eigen bibliotheek dan Tresoar Leeuwarden, namelijk vijf. Het zijn uitgaven van Lucianus, Plutarchus (zijn Moralia en zijn Biografieƫn), Dioscorides en het verzamelde werk van de Grieks-Romeinse arts, filosoof en astroloog Claudius Galenus. In alle vijf delen staat het eigendomsmerk dat Erasmus in zijn eigen boeken schreef: Sum Erasmi oftewel Ik ben van Erasmus. Vaak staan in Erasmus' exemplaren ook aantekeningen in zijn eigen hand geschreven. Waarschijnlijk heeft Erasmus het werk van Galenus gelezen om meer te weten te komen over zijn eigen kwalen: nierstenen, jicht, gewrichtsreuma en maagproblemen. De exemplaren van Tresoar komen oorspronkelijk uit de bibliotheek van de universiteit van Franeker. Deze universiteit is in 1585 opgericht door de Staten van Friesland en in 1811 opgeheven door keizer Napoleon. Ook de Bibliotheek Rotterdam heeft een boek uit Erasmus' eigen bibliotheek. Dat is Attische Nachten van de Romeinse schrijver Aulus Gellius uit ongeveer 175 na Christus. Erasmus' exemplaar is uitgegeven in 1509 in Venetiƫ. In zijn boek heeft Gellius allerlei wetenswaardigheden over literatuur, filosofie, taalkunde en de geschiedenis van de Grieks-Romeinse Oudheid verzameld in de vorm van essays. De titel verwijst naar Gellius' studietijd in het Griekse Athene (dat ligt in de provincie Attica), waar hij tijdens de lange winternachten zijn aantekeningen verwerkte.

In Nederland bezitten ook de Koninklijke Bibliotheek en het Museum Meermanno-Westreenianum in Den Haag en de Universiteitsbibliotheek in Leiden een boek uit Erasmus' eigen bezit. Instellingen in Duitsland en Engeland bezitten de overige eigen boeken van Erasmus die nog bestaan.

Afgebeeld op deze pagina is een bladzijde uit een van de boeken in Tresoar met daarop door Erasmus zelf geschreven de woorden "Sum Erasmi, nec muto dominum" ofwel "Ik ben van Erasmus, en ik verander niet van eigenaar." Het stempel P.B.v.F. duidt op de vroegere naam van Tresoar: Provinciale Bibliotheek van Friesland.